ِ و ذَكِّرْهُم بِأيّامِ اللّه[ ابراهيم ، آيه 5 . ]؛
و روزهاى خدا را به آنان يادآورى كن.
روزهاى مهمّ و نقش آفرين در تاريخ و فرهنگ ملّتها ، ذهن و خاطره جمعى آنان را مىسازد و گذشته آنان را بهسان شمعى فروزان فراراه آينده قرار مىدهد . ملّت بىخاطره و تاريخ ، محكوم به فنا است . چنين است كه ملّتها از رويدادهاى مهمّ زندگى جمعى خود، خاطره مىسازند و آنها را بزرگ مىدارند ، تا آنها را جاودان كنند و ، خود ، در سايهسار آن جاودانه شوند . اگر مىببينم كه اسلام را با هجرت ، شيعه را با عاشورا و ايران را با نوروز مىشناسند ، چيزى نيست جز بازتاب بزرگداشت حوادث سرنوشت ساز در تاريخ ملّتها .
افزون بر اين ، براى توجّه دادن جامعه به پارهاى از پيشهها ، موضوعات و يا شخصيّتهاى مهمّ ، كه در حركت كلّى جامعه تأثير مىگذارند ، روزهايى را ويژه مىسازند ، تا از اين طريق روزمرّگى، جامعه را از انديشيدن به آنها باز ندارد .
از اين همه با عنوان «مناسبتها» ياد مىشود كه در يادكرد و بزرگداشت
آنها بهرههاى بسيارى براى جامعه نهفته است . مجموعه حاضر نيز به همين منظور و با نيّت باشكوه برگزارشدن اين مناسبتها ، تدوين يافته است . اين مجموعه تلاش مىكند تا با بهرهگيرى از قرآن و عترت به برگزارى پربارتر اين مناسبتها يارى رساند .
عنوان «مناسبتهاى شمسى و قمرى در آيات و روايات» براى اين مجموعه با اندكى تسامح برگزيده شده است ؛ چرا كه پارهاى از مناسبتها ، همچون روز طبيعت ، روز بهداشت ، روز حمل و نقل و . . . ، كه در آيات و روايات به عنوان مناسبت به آنها اشاره نشده ، در اين مجموعه آمده است .
عنوان فوق به معناى انطباق كامل تمامى آيات و روايات با برخى مناسبتها نيست . در برخى موارد ، كه انطباق كامل وجود ندارد ، مناسبت مىتواند يكى از مصاديق بعيد آيه و روايت قرار گيرد و از آن آيه و روايت مىتوان در بزرگداشت آن روز سود جست .
انديشه تدوين چنين مجموعهاى به انتشار سالنامه حديثى نور[سالنامه حديثي نور از سال 1378 ، هر سال با محتواي حديثي به منظور آشنايي علاقه مندان با فرهنگ و اطلاعات حديثي انتشار مي يابد و در دو دوره اخير ، سال 80 و 81 ، به دليل استقبال فراوان با شمارگان بيش از چهل هزار منتشر شده است . ]باز مىگردد . يكى از ويژگىهاى اين سالنامه ، برخوردارى از احاديث متناسب با مناسبت هر روز بوده است . با انتشار چند دوره سالنامه ، مجموعهاى از احاديث مرتبط با مناسبتها گرد آمد. بهدليل زماندار بودن سالنامه و نيز بهدليل نيازى كه به تدوين چنين مجموعهاى احساس مىشد ، نسبت به گردآورى آيات و
روايات مربوط به «مناسبتها» ، در قالب مجموعه حاضر اقدام گرديد .
از آن جا كه منظور از گردآورى اين مجموعه گراميداشت «مناسبتها» است ، روابط عمومى نهادها ، سازمانها و ادارات مىتوانند از آن استفاده كنند . امامان جمعه و جماعات ، نمايندگىهاى ولىفقيه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامى ، روحانيان عقيدتى ـ سياسى در ارتش و نيروى انتظامى ، ستادهاى رسيدگى به امور مساجد ، كانونهاى فرهنگى ـ هنرى مساجد ، نهاد رهبرى در دانشگاهها ، شبكههاى پخش سراسرى و استانى صدا و سيما ، مطبوعات ، امورتربيتى وزارت آموزش و پرورش ، تهيّهكنندگان تقويم و سررسيد و . . . نيز مىتوانند از اين مجموعه در گراميداشت «روزها» بهره گيرند .
در انتخاب آيات و روايات اين مجموعه، حتّى الامكان ، معيارهاى ذيل در نظر بوده است :
1 . عموم به آن نيازمند باشند ؛
2 . كوتاه ، گويا و كاربردى باشد ؛
3 . ناظر به يكى از مسائل اخلاقى ، عبادى ، اجتماعى ، تربيتى ، اقتصادى و . . . باشد . اميد به زندگى را افزايش دهد و مكارم اخلاقى و اصول انسانى را در جامعه تقويت كند ؛
4 . در بزرگداشت مناسبتها بتوان از آنها سود جست ؛
5 . در ترجمه آيات و روايات سعى شده است تا نثر معيار رعايت شود .
به منظور استفاده بهينه از اين مجموعه توجّه به نكات ذيل ضرورى است :
1 . مناسبتهاى اين مجموعه برگرفته از مناسبتهاى رسمى مندرج در تقويم رسمى كشور است كه در دو بخش شمسى و قمرى تدوين شده است . در هر بخش ، ابتدا تاريخ و عنوان مناسبت و آنگاه ، در ذيل آن ، آيات و روايات مرتبط قرار گرفته است .
2 . اين مجموعه شامل تمامى مناسبتهاى شمسى و قمرى نيست ؛ بنابراين حتّى بر برخى از مناسبتهاى بسيار مهمّ نيز ، به دليل مربوط بودن آنها به ايّام خاصى ، نمىتوان آيه يا روايتى را تطبيق داد، و اين از ارزش آن مناسبت نمىكاهد . از اين رو برخى از مناسبتها ، به خصوص مناسبتهاى ملّى كه به واسطه واقعه خاص پديد آمدهاند ، در اين مجموعه جاى نگرفته است؛ مناسبتهايى مانند دوازدهم فروردين و روز جمهورى اسلامى .
3 . آيات و روايات مربوط به بعضى مناسبتها در يكى از مصاديق و نظاير مهمّ آنها جاى داده شده و از تكرار آنها اجتناب شده است . اين مصاديق و نظاير را مىتوان به يكديگر ارجاع داد ؛ مانند :
يك . در شهادت عالمان و سرداران دفاع مقدّس به مناسبت «روز شهدا» (17 شهريور) رجوع شود ؛
دو . در بزرگداشت سالروز عملياتهاى مهم دوران دفاع مقدّس به «هفته دفاع مقدّس»(31 شهريور تا 6 مهر) و «روز پيروزى انقلاب اسلامى»(22 بهمن) رجوع شود ؛ همچنين مى توان به «روز پاسدار»(سوم شعبان) و «روز ارتش» (29 فروردين) ، كه به آيات ورواياتى در باره جهاد و
پاسدارى اشاره شده است ، رجوع كرد ؛
سه . در تكريم محدّثان به «روز درگذشت حضرت عبدالعظيم حسنى عليهالسلام» (15 شوّال) رجوع شود ؛
چهار . در تكريم عالمان دين به روز «رحلت امام خمينى قدسسره» (14 خرداد) رجوع شود ؛
پنج . در باره نيكوكارى ، كمك به نيازمندان ، اطعام فقيران ، كه در طول سال به مناسبتهاى مختلف مطرح مى شود ، به «روز احسان و نيكوكارى» (24 اسفند) رجوع شود ؛
شش . احاديث مربوط به اهمّيّت و ارزش ازدواج در مناسبت مربوط به «روز ازدواج پيامبر صلىاللهعليهوآله با حضرت خديجه عليهاالسلام» (10 ربيعالاوّل) و احاديث مربوط به تشويق به ازدواج جوانان در مناسبت مربوط به «روز ازدواج حضرت على عليهالسلام با حضرت فاطمه عليهاالسلام» (اوّل ذىحجّه) فراهم آمده است ؛
هفت . در روز دامپزشكى (14 مهر) به علّت تقارب موضوع ، احاديثى نيز در باره حمايت از حيوانات آمده است .
4 . براى هر يك از مناسبتهاى ولادت و رحلت پيامبر صلىاللهعليهوآله و همچنين ولادت و شهادت امامان عليهمالسلام ، يك روز اختصاص داده شده است و در هر روز گزيدهاى از سخنان معصومان عليهمالسلام آورده شده است . همچنين شهادت و ولادت هر معصوم به يكديگر ارجاع داده شده است .
5 . به مناسبت مربوط به رحلت حضرت زينب عليهاالسلام و حضرت معصومه عليهاالسلام ، فقط يك روز اختصاص داده شده است .
6 . آيات و روايات مرتبط با روز جمعه ، به دليل عدم ارتباط آن با تاريخ خاصّ ، پس از آخرين مناسبت قمرى آمده است .
7 . مناسبتها و موضوعاتى كه با ستاره مشخّص شده است ، در پانوشت به مناسبتها يا موضوعات ديگر ارجاع داده شده است؛ مانند «روز جهانى بيابانزدايى» (27 خرداد) كه در پانوشت به «روز درختكارى» (15 اسفند) ارجاع داده شده است .
8 . نمايه موضوعى كاملى در پايان مجموعه گرد آمده است كه با رجوع به آن مىتوان به آيات و روايات مربوط به موضوعات ريزتر نيز دست يافت .
در سامان يافتن اين مجموعه از لطف دوستانى كه نام آنان را به نشانه سپاس مىآوريم ، برخوردار بودهايم : حجة الاسلام آقاى محمّد باقريان، از همكاران واحد پاسخگويى به پرسشهاى حديثى در مركز تحقيقات دار الحديث ، ما را در تكميل احاديث مربوط به برخى از مناسبتها يارى رساند . همچنين همكاران فاضل ، حجج اسلام ، آقايان : محمّد على سلطانى ، محمّد احسانىفر ، سيّد محمود طبايى نژاد ، احسان سرخهاى و مهدى غلامعلى در بازبينى مجموعه پيش از انتشار ما را از نظرات سودمندشان بهرهمند ساختند . از همه آنان سپاس گزاريم .
اميد است اين مجموعه بتواند دريچهاى كوچك به جهان پرفروغ سخنان خاندان نور عليهمالسلامباشد و علاقهمندان را با فرهنگ حديثى آشنا سازد .
با تمام تلاشى كه در ارائه بدون نقص اين مجموعه شده ، به حتم ، خالى از كاستى نيست . اميدواريم با ارائه نظرات ، ما را در تكميل اين مجموعه يارى رسانيد .
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
